Kelime anlamı olarak “haber götüren, haber taşıyan, elçi” anlamlarında kullanılan ulak, aslında geçmişi çok eskiye dayanan bir terim. Günümüzde yine kullanılmaya başlanan ve anlamı nedeniyle sıklıkla tercih edilen ulak kelimesi için bir de tarihe bakalım. Osmanlı Dönemi’nde ortaya çıktığı iddia edilen bu terimi yakından inceleyelim.
Bugün artık motor kurye, mobil kurye, kişiye özel kurye veya cepte kurye gibi hizmetlerin en eskisi olan postanın tarihi, Osmanlı’nın kuruluşuna kadar dayanır. Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk hükümdarı Osman Gazi’nin döneminde haberleşmeyi sağlayan koşuculara Peyk adı veriliyordu. Bu görev, toprakların genişlemesiyle atlı habercilerin işi oldu ve bu görevi yapanlar da Ulak olarak adlandırıldı.
Osmanlı Dönemi Ulakların ilk ortaya çıktığı dönem
Haberleşme ve posta örgütü olarak kurulan birim, ulakların gerektiği dönem ve zamanlarda at değiştirdikleri bir yere sahipti; bu yere Menzilhane denmekteydi; posta ve haberleşme örgütünün günlük ihtiyacını sağladığı için hayati bir öneme sahipti. Ulaklar Tanzimat Dönemi’ne kadar devlet işleri için kullanılıyor; yalnızca devletin gizli, acil görev ve bilgilendirilmeleri için organize ediliyordu. Ulaklar seçilirken ise zor koşullara dayanıklı ve güvenilir olmasına dikkat ediliyordu.
Üç kıtaya yayılmış olan Osmanlı İmparatorluğu için ulaşım ve haberleşme kadar gizli bilgiler de önemli olduğu için öncelik ve önem verilen ulaklar, bu yolla düşman istihbaratından da azami derecede korunuyordu. Coğrafi koşullar nedeniyle aksama ihtimali olan işlerin çok olduğu bu dönem ve devlet, posta, demiryolu ve telgraf ile haberleşmede bir nebze yol kat etmişti. Bu yolla hem kendi istihbaratını, hem de komşu ve düşman devlet istihbaratını azami seviyede almaya başlamıştı.
Modern anlamda ULAK
Ferman taşıyan ulaklardan, özel kurye taşımacılığı yapan şirketlere kadar birçok farklı dönemden geçen bu topraklar, ulaşım ve haberleşme yolunda kendini son hız geliştirdi. Günümüzde mobil asistan hizmetinden vip kurye hizmetine, gün içi kurye hizmetinden mobil kurye uygulaması hizmetine kadar birçok hizmette ileri seviyede müşteri ile iletişimde olan firmalar, zamanla kendi ağlarını oluşturuyor. Özellikle mobil kurye hizmeti şirketler ve kurumsal müşteriler için sıklıkla kullanılmakla birlikte, devamlı kaliteli hizmet için de tekrar geri dönüşler alınmasını sağlıyor.